بررسی تقویم در دوره ساسانیان + نکات مهم
در دوره ساسانیان تقویم بر پایه تقویم زرتشتی بود که در زمان هخامنشیان پایه گذاری شده بود. تقویم در دوره ساسانیان دارای دو نوع بود: تقویم عرفی و تقویم بهیزکی. تقویم عرفی برای کاربرد مردم بود و نوروز در آن هر سال چهار روز عقب می‌افتاد. تقویم بهیزکی نزد ستاره‌شناسان و موبدان زرتشتی کاربرد داشت و نوروز در آن همیشه در بهار بود. تقویم در دوره ساسانیان پایه‌ای برای تقویم‌های بعدی در ایران شد.
در این مطلب با چه مواردی آشنا می شویم ؟
تأثیر تقویم ساسانیان بر تقویم‌های بعدی
تقویم ساسانیان تأثیر بسزایی بر تقویم‌های بعدی در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر داشت. تقویم در دوره ساسانیان تقویم پایه‌ای برای تقویم‌های بعدی در ایران شد و تقویم هجری خورشیدی که امروزه در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر استفاده می‌شود، بر اساس تقویم در دوره ساسانیان است.از جمله تأثیرات مثبتی که تقویم در دوره ساسانیان بر تقویم‌های بعدی گذاشته است: مبدأ تاریخ مشخص،مناسبت‌های تقویمی متنوع و دقت بالا میباشد. همچنین در ادامه بیشتر درباره تقویم در دوره ساسانیان اشاره میکنیم.
تقویم ساسانیان، تأثیر زیادی بر سررسید های نوین داشته است. این تقویم، پایه و اساس تقویم‌های اسلامی است که امروزه در بسیاری از کشورهای جهان، از جمله ایران، مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر نیاز به تهیه سررسید بخصوص خرید سررسید 1403 دارید می‌توانید با مراجعه به سایت ما از محصولات ما دیدن کنید. در ادامه این مقاله به بررسی جامع تر تقویم ساسانیان خواهیم پرداخت.
همه چیز درباره تقویم در دوره ساسانیان
تاریخچه تقویم در دوره ساسانیان
تقویم در دوره ساسانیان دارای تاریخچه‌ای طولانی است. تقویم در دوره ساسانیان بر پایه تقویم زرتشتی بود و با اصلاحات اردشیر بابکان و خسرو انوشیروان، به یکی از دقیق‌ترین و کامل‌ترین تقویم‌های جهان باستان تبدیل شد. “تقویم در دوره ساسانیان” در زمان هخامنشیان پایه گذاری شده بود و در دوره ساسانیان، اصلاحات مختلفی در تقویم انجام شد تا دقیق‌تر و کاربردی‌تر شود.
تأثیر تقویم ساسانیان بر تقویم‌های بعدی
همانطور که در بالا به آن پرداختیم تقویم در دوره ساسانیان یکی از دقیق‌ترین و کامل‌ترین تقویم‌های جهان باستان بود همچنین تقویم در دوره ساسانیان بر پایه تقویم زرتشتی بود و دارای دو نوع تقویم عرفی و تقویم بهیزکی بود. تقویم ساسانیان تأثیر بسزایی بر تقویم‌های بعدی در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر داشت.تقویم در دوره ساسانیان پایه‌ای برای تقویم‌های بعدی در ایران شد. تقویم هجری خورشیدی که امروزه در ایران استفاده می‌شود، بر اساس تقویم ساسانی است. همچنین، تقویم‌های یزدگردی و جلالی نیز که در برخی از کشورهای مسلمان استفاده می‌شوند، از تقویم ساسانیان گرفته شده‌اند.تقویم رومیزی، که امروزه در بسیاری از کشورهای جهان استفاده می‌شود، نیز از تقویم ساسانیان تأثیر گرفته است. همچنین تقویم رومیزی از تقویم یزدگردی تاثیر گرفته است.تقویم در دوره ساسانیان و تقویم رومیزی دارای برخی تشابهات هستند. هر دو تقویم بر اساس سال خورشیدی هستند و هر دو سال را به ۱۲ ماه تقسیم می‌کنند. همچنین، هر دو تقویم دارای مناسبت‌های تقویمی مشابهی هستند، مانند نوروز و مهرگان.
تقویم ساسانیان و دین زرتشت
تقویم ساسانیان و دین زرتشت ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر داشتند. دین زرتشت، دین رسمی امپراتوری ساسانی بود و تقویم ساسانیان نیز بر اساس اصول دین زرتشتی طراحی شده بود.تقویم ساسانیان بر اساس سال خورشیدی بود. این تقویم با آغاز نوروز، که یکی از جشن‌های مهم دین زرتشتی است، آغاز می‌شد. نوروز، جشن آغاز سال نو در تقویم ساسانیان بود و نمادی از پیروزی نور بر تاریکی محسوب می‌شد.دین زرتشت بر اهمیت محاسبه زمان و انجام مراسم مذهبی در زمان‌های مناسب تأکید می‌کرد. تقویم ساسانیان به این نیاز پاسخ می‌داد و به مردم ساسانی کمک می‌کرد تا زمان مناسب را برای انجام مراسم مذهبی خود تعیین کنند و هماطور که در بالا اشاره کردیم تقویم در دوره ساسانیان بر پایه تقویم زرتشتی بود.
ویژگی‌های تقویم ساسانیان
- پایه‌ای بر سال خورشیدی: سال در تقویم ساسانیان، ۳۶۵ روز بود که به ۱۲ ماه تقسیم می‌شد. هر ماه سی روز بود و پنج روز آخر سال به عنوان اندرگاه نامیده می‌شدند.
- مبدأ تاریخ: مبدأ تاریخ در تقویم ساسانیان، سال ۲۲۴ میلادی بود.
- مناسبت‌های تقویمی: تقویم ساسانیان دارای مناسبت‌های تقویمی متنوعی بود که بسیاری از آن‌ها در تقویم‌های بعدی نیز حفظ شد. از جمله مهم‌ترین این مناسبت‌ها می‌توان به نوروز، مهرگان، و سده‌بدر اشاره کرد.
- تأثیر بر تقویم‌های بعدی: تقویم ساسانیان تأثیر بسزایی بر تقویم‌های بعدی در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر داشت. تقویم هجری خورشیدی که امروزه در ایران استفاده می‌شود، بر اساس تقویم ساسانی است.در یک جمله، تقویم ساسانیان یکی از دقیق‌ترین و کامل‌ترین تقویم‌های جهان باستان بود که بر پایه سال خورشیدی بود و مبدأ تاریخ آن سال ۲۲۴ میلادی بود.
این ویژگی‌ها، باعث می‌شد که تقویم ساسانیان، ابزاری مناسب برای مدیریت زمان و برنامه‌ریزی باشد. این ویژگی‌ها، در ساخت دفتر برنامه ریزی نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند. دفتر برنامه ریزی، ابزاری است که برای مدیریت زمان و برنامه‌ریزی استفاده می‌شود. دفتر برنامه ریزی، معمولاً دارای تقویم، فهرست کارهای روزانه و هفتگی، و سایر اطلاعات مرتبط با مدیریت زمان است.
کاربردهای تقویم در دوره ساسانیان
تقویم در دوره ساسانیان کاربردهای مختلفی داشت. از جمله کاربردهای تقویم در این دوره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تنظیم امور اداری و دولتی: تقویم برای تنظیم امور اداری و دولتی مانند تعیین زمان انجام کارها، پرداخت حقوق، و برگزاری مراسم دولتی استفاده می‌شد.
- تعیین مناسبت‌های تقویمی: تقویم برای تعیین مناسبت‌های تقویمی مانند نوروز، مهرگان، و سده‌بدر استفاده می‌شد. این مناسبت‌ها در زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم ساسانی نقش مهمی داشتند.
- محاسبه زمان برای کشاورزی و تجارت: تقویم برای محاسبه زمان برای کشاورزی و تجارت مانند تعیین زمان کاشت و برداشت محصول، و تعیین زمان برگزاری بازارها استفاده می‌شد.
- انجام مراسم مذهبی: تقویم برای انجام مراسم مذهبی مانند جشن‌های مذهبی زرتشتی مانند نوروز استفاده می‌شد.
در مجموع، تقویم نقش مهمی در زندگی مردم ساسانی داشت و کاربردهای مختلفی در امور اداری، مذهبی، و فرهنگی داشت.
کاربردهای تقویم ساسانیان، شباهت‌های زیادی با کاربردهای سررسید های امروزی دارد. هر دو برای مدیریت زمان و برنامه ریزی، تعیین مناسبت‌های مذهبی و ملی، و ثبت تاریخ و وقایع مهم استفاده می‌شوند. با این حال، برخی تفاوت‌ها نیز بین کاربردهای تقویم ساسانیان و سررسید های امروزی وجود دارد. برخی از این تفاوت‌ها عبارتند از:
- نوع تقویم: تقویم ساسانیان، یک تقویم خورشیدی بود، در حالی که سررسید های امروزی معمولاً بر اساس تقویم‌های میلادی یا اسلامی هستند.
- اطلاعات اضافی: تقویم ساسانیان ممکن است شامل اطلاعات دیگری نیز باشد که در سررسید های امروزی وجود ندارد، مانند مناسبت‌های مذهبی.
با توجه به این شباهت‌ها و تفاوت‌ها، می‌توان گفت که کاربردهای تقویم ساسانیان، تأثیر زیادی بر کاربردها و خرید سررسید های امروزی داشته است.
جشن‌های تقویمی در دوره ساسانیان
جشن‌های تقویمی در دوره ساسانیان، نقش مهمی در زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم این دوره داشت. این جشن‌ها، علاوه بر جنبه‌های مذهبی و فرهنگی، جنبه‌های اقتصادی و اجتماعی نیز داشتند.از جمله مهم‌ترین جشن‌های تقویمی در دوره ساسانیان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوروز: نوروز، مهم‌ترین جشن در تقویم ساسانیان بود و آغاز سال نو را جشن می‌گرفت. این جشن در دین زرتشتی نیز اهمیت زیادی داشت و نمادی از پیروزی نور بر تاریکی بود.
- مهرگان: مهرگان، جشن پیروزی نور بر تاریکی و آغاز پاییز بود. این جشن در دین زرتشتی نیز اهمیت زیادی داشت و نمادی از پیروزی خیر بر شر بود.
- سده‌بدر: سده‌بدر، جشن آغاز سده جدید بود. این جشن در دین زرتشتی نیز اهمیت زیادی داشت و نمادی از تولد دوباره و آغاز یک دوره جدید بود.
ورام‌روز: ورام‌روز، جشن آغاز فصل بهار بود. این جشن در دین زرتشتی نیز اهمیت زیادی داشت و نمادی از تولد دوباره طبیعت بود.
علاوه بر این جشن‌ها، جشن‌های دیگری نیز در تقویم ساسانیان وجود داشت که هر یک اهمیت خاص خود را داشتند. از جمله این جشن‌ها می‌توان به جشن‌های زیر اشاره کرد:
- جشن پیروزی: این جشن، پیروزی یک پادشاه ساسانی بر دشمن را جشن می‌گرفت.
- جشن تاج‌گذاری: این جشن، تاج‌گذاری یک پادشاه ساسانی را جشن می‌گرفت.
- جشن نوروز فروردگان: این جشن، آغاز فصل بهار و روزگار فروردگان را جشن می‌گرفت.
- جشن گاهنبارها: این جشن‌ها، شش جشن مهم در دین زرتشتی بودند که هر کدام آغاز یکی از شش فصل سال را جشن می‌گرفتند.
تأثیر تقویم ساسانیان بر فرهنگ و هنر
تقویم ساسانیان تأثیر بسزایی بر فرهنگ و هنر در دوره ساسانیان داشت. این تقویم، علاوه بر کاربردهای عملی، در جنبه‌های فرهنگی و هنری نیز تأثیرگذار بود.تقویم ساسانیان، به عنوان یک نماد ملی و مذهبی، در فرهنگ مردم ساسانی نقش مهمی داشت. این تقویم، با جشن‌ها و مناسبت‌های تقویمی خود، به حفظ و تقویت فرهنگ و هویت ملی ایرانیان کمک می‌کرد.تقویم ساسانیان، به عنوان یک موضوع هنری، در آثار هنری این دوره به کار گرفته می‌شد. از جمله این آثار می‌توان به آثار زیر اشاره کرد:
- مجسمه‌ها و نقش برجسته‌ها: در بسیاری از مجسمه‌ها و نقش برجسته‌های دوره ساسانیان، نمادهای تقویم ساسانیان مانند خورشید، ماه، و ستارگان دیده می‌شود.
- نقاشی‌ها و مینیاتورها: در بسیاری از نقاشی‌ها و مینیاتورهای دوره ساسانیان، صحنه‌هایی از جشن‌های تقویمی مانند نوروز و مهرگان به تصویر کشیده شده است.
- معماری: در برخی از بناهای دوره ساسانیان، مانند کاخ‌ها و آتشکده‌ها، نمادهای تقویم ساسانیان مانند خورشید، ماه، و ستارگان دیده می‌شود.
نتیجه گیری
تقویم ساسانیان یکی از دقیق‌ترین و کامل‌ترین تقویم‌های جهان باستان بود. این تقویم بر پایه سال خورشیدی بود و مبدأ تاریخ آن سال ۲۲۴ میلادی بود. تقویم ساسانیان تأثیر بسزایی بر تقویم‌های بعدی در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر داشت.تقویم ساسانیان دارای کاربردهای مختلفی در امور اداری، مذهبی، و فرهنگی داشت. این تقویم، علاوه بر جنبه‌های عملی، در جنبه‌های فرهنگی و هنری نیز تأثیرگذار بود.